ผมนั่งซึมซับทัศนียภาพอันแปลกตา  สลับกับพูดคุยกับผู้คนแปลกหน้าบ้าง  ชายอินเดียคนหนึ่งมาจากเมืองบอมเบย์  เขามาเยือนที่แห่งนี้เป็นครั้งแรก  อีกคนเป็นชายวัยกลางคนมาจากกัลกัตตามาเยือนครั้งแรกเช่นกัน  เหมือนว่าพวกเขาใฝ่ฝันอยากจะมาให้ถึงดินแดนแห่งนี้สักครั้งหนึ่งในชีวิตเช่นกัน  ชายแปลกหน้าถามผมว่ามาจากไหน  ญี่ปุ่นใช่มั้ย

                        “ไทยแลนด์” ผมตอบ

 

 

                         ฮาริบเข้ามาสนิทสนมกับผมมากขึ้น  ผมขอให้เขาช่วยถ่ายรูป  สอนให้เขากดชัตเตอร์  เขาเพลินกับการถ่ายรูปมากจนขอกล้องในมือผม และถ่ายรูปผมไว้หลายรูป  ไม่นานเพื่อนของเขาอีกคนชื่ออีนุก  ก็เข้ามาอยู่ในบรรยากาศถ่ายภาพด้วย  พวกเขาเป็นเด็กชายจูงม้าที่ไม่ได้เรียนหนังสือ

                        เด็กชายผู้ใช้ชีวิตอยู่บนดินแดนต้นน้ำสินธุ  โลกการงานที่เขากำลังเรียนรู้จากผู้ใหญ่  เรียนรู้จากชีวิตจริง  ห้องเรียนห้องใหญ่คือป่าสน ทุ่งหิมะ เนินหญ้าเขียวบนเทือกเขาใหญ่  ช่างให้ความรู้เวิ้งว้างในความเป็นไป   คงไม่มีมาตรวัดค่าคนกลุ่มใดสูงส่งกว่าใครในโลกความเป็นจริง

                        หากเด็กชายโซนามาร์กจะเรียนรู้การอยู่กับม้า  ร้อยแปดกรรมวิธีบังคับม้าได้ดังใจ  ราวกับฝึกฝนเครื่องมือที่ใช้ทำมาหากินในอนาคต  และฝันถึงการมีม้าอยู่ในความดูแล  กลายเป็นผู้เชี่ยวชาญเรื่องม้าเพิ่มขึ้นอีกคนหนึ่ง  นั่นถือว่าโซนามาร์กได้ให้กำเนิดบุตรชายไว้รับช่วงการส่งต่อความฝัน

                        ความฝันของฮาริบอยากจะเป็นคนดูแลม้าขี่ม้าไปตามไหล่เขากว้างๆ  ที่ซึ่งหิมะคอยปิดเปิดทางวิ่งของม้าอยู่ทุกปี   ม้าเร่ร่อนไปกับคน  เหมือนหิมะผ่านมาปิดเปิดทางเดินแล้วละลายกลายเป็นสายน้ำใหญ่แม่น้ำสินธุเดินทางไกลไปผ่านประเทศปากีสถาน

 

 

                        ช่วงขณะที่ผมเขียนต้นฉบับอยู่ในขณะนี้  ผมเพิ่งผ่านไปเยือนแม่น้ำสินธุช่วงผ่านประเทศปากีสถาน  เลาะเทือกเขาคาราโครัม ฮินดูกูด และหิมาลัย  ขณะผมยืนมองแม่น้ำใหญ่อยู่ที่นั่นบนถนนไฮเวย์คาราโครัม  ทางหลวงที่ได้ชื่อว่าอยู่สูงที่สุดในโลก  ชวนให้ผมย้อนรำลึกนึกถึงต้นแม่น้ำสินธุบนพื้นที่โซนามาร์กในแคชเมียร์เหลือเกิน  เป็นแค่โตรกธารเล็กๆที่คอยรับหยดหิมะละลายกลายเป็นลำธารใหญ่จากยอดเขา  และกว้างลึกไกลออกไปอย่างไร้ขอบเขต

                        ร่องน้ำไหลเชี่ยวแรงบนยอดเขาโซนามาร์ก  ไม่ต่างอะไรกับแม่น้ำสายใหญ่เจาะหุบเขาเป็นร่องลึกไหลเชียวแรงเป็นสีน้ำนมในปากีสถาน  แม่น้ำไหลข้ามผ่านพรมแดนโดยปราศจากพาสปอร์ตและวีซาใดๆ  ไหลแรงมั่นคงคดโค้งซอกซอนไปออกทะเลมหาสมุทรใหญ่  ซึ่งไม่มีสิ่งใดมากั้นขวางได้  อานุภาพยามแม่น้ำใหญ่คำรามดังต่อเนื่องทั้งวันทั้งคืน  เสียงทั้งน่าเกรงขามและสงบเย็นไปด้วย

                        ครั้นได้เขียนถึงดินแดนแคชเมียร์  บนพื้นที่ต้นน้ำของแม่น้ำสินธุ  ผมก็ชวนให้ระลึกถึงแม่น้ำใหญ่สีน้ำนมอันมากด้วยพลัง  ไหลผ่านประเทศปากีสถาน  และมีถนนทางหลวงเส้นเดียวตัดผ่านทะลุหิมาลัย ผ่านเทือกเขาคาราโครัมไปออกประเทศจีน

 

 

                        ความข้องเกี่ยวของแม่น้ำ พื้นที่ภูเขา คนใช้ชีวิตอยู่ตามภูเขา  ช่างมีส่วนความละม้ายคล้ายคลึงกันเหลือเกิน  การได้มาเห็นต้นแม่น้ำที่เป็นอู่กำนิดแหล่งอารยธรรมสายหนึ่งแห่งชมพูทวีป  นับเป็นความทรงจำอันชวนตื่นตาตื่นใจอย่างลืมไม่ลงเลยทีเดียว

                        อารยธรรมของชีวิตผู้คนบนภูเขาใหญ่  ยังข้องเกี่ยวกับสัตว์เลี้ยงที่เป็นเสมือนหนึ่งอวัยวะของชีวิต  ไม่ว่าม้า แพะ แกะ จามรี ลา ฬ่อ ล้วนแล้วต้องเดินทางป่ายปีนอยู่บนความสูงด้วยกันกับคนทั้งสิ้น    จึงพบเห็นคนต้อนแพะต้อนแกะ คนเลี้ยงม้าขี่ม้าจูงม้า  คนต้อนฝูงจามรี  คนบรรทุกของบนหลังลาฬ่อ  มีให้เห็นเป็นภาพชินตาบนเทือกเขาใหญ่แถบนี้

                        ความฝันของฮาริบกับอีนุก  คงไม่ไกลไปกว่านี้  ห้องเรียนพวกเขาให้โอกาสเรียนรู้ทำความเข้าใจไปตามวัย  ทักษะฝีมือที่เพิ่มเติมเข้ามาเป็นประสบการณ์ให้พวกเขายึดเป็นอาชีพได้ในอนาคต  ผมเดินสำรวจไปตามพื้นไหล่เขาที่ปูด้วยหินถูกกัดกร่อนจนเกลี้ยงเกลา  ก้อนหินที่โดนลบเหลี่ยมคมวางเรียงรายเป็นแผ่นพื้นสีเทาเคลือบไหล่เขา  ต่อเนื่องไกลออกไปจนถึงแนวหิมะกำลังละลาย  

                        แผ่นพื้นปูด้วยก้อนหินกับหิมะกำลังละลายปกคลุมดินแดนแห่งนี้  มีป่าสนขึ้นอยู่เป็นกลุ่มๆ  บางกลุ่มแน่นหนาปิดมิดเนินเขาทั้งเนิน  บางแห่งยืนเรียงแถวราวกับถูกจัดตั้ง  ล้วนแล้วเป็นสนแก่ใหญ่ยักษ์ทั้งสิ้น  เปลือกหนากิ่งบิดงอเป็นพุ่มใหญ่สวยงามมาก  

                        ยังมีคนเดินไปเล่นลากเลื่อนอยู่บนทุ่งหิมะ  มีคนออกันอยู่จำนวนมาก เพื่อจะนั่งลากเลื่อนบนความเย็นสักครั้งหนึ่งในชีวิต  งานลากเลื่อนจึงเป็นรายได้อีกอย่างของคนแถบนี้  ที่เตรียมเลื่อนเอาไว้ให้นักท่องเที่ยวได้นั่ง  ด้วยราคาที่ต่อรองพูดคุยกันได้  

 

คชเมียร์

                        ความงามของภูมิประเทศ  ความแปลกตาของผู้คนในความเป็นโซนามาร์ก  ดินแดนทุ่งหญ้าสีทองหลังหิมะละลาย  ประสมประสานกันจนได้ภาพใหญ่ให้คนผ่านมาเสพรับความงามในธรรมชาติ  พร้อมเครื่องมือที่จะไปเข้าถึงสิ่งเหล่านั้น

                        ผมนั่งๆเดินๆมองๆ  ทำได้แค่นั้นจริงๆ  ผ่านมาเพื่อเสพธรรมชาติ  เก็บเกี่ยวอะไรไปได้บ้าง  จะหยิบจับใส่กระเป๋าก็ไม่ได้  จะซื้อหาเอาไปด้วยก็ไม่รู้จะซื้อหาอะไร  เหมือนไม่มีอะไรจะเอา  ไม่มีอะไรจะหากอบมาเป็นชิ้นเป็นอัน  มันเป็นภาษาของใจล้วนๆ  ได้ผ่านมารับรสภายใน  ทั้งกลิ่นเสียง รูปเงา แสงสี รูปลักษณ์นานา  เป็นสุนทรีย์แห่งชีวิตเท่านั้น   รับได้แค่ไหนแค่นั้น

                        บางที  แค่พาตัวมายังดินแดนแห่งนี้   ไม่ต้องรู้ถึงข้อมูลตัวเลขใดๆก็ได้  ความงามอันสุนทรีย์ก็ปรากฏขึ้นมาในใจแล้ว   ไม่ต้องอ้างถึงที่มาความมีอยู่จริงให้มากมายก็ได้  เมื่อทุกอย่างก็ล้วนแล้วต่างดำรงอยู่จริงมาอย่างยาวนาน  และยังยืนยาวไปสู่โลกในอนาคต

                        การมาถึงที่ห่างไกลเช่นนี้  เหมือนได้ทำความเข้าใจกับความว่างไร้ในชีวิต   แท้แล้วไม่มีอะไรจะเอาจริงๆ  เพราะไม่มีอะไรให้เอาไปได้  เราต่างผ่านมายังภูมิทัศน์ของโลกเพื่อเสพรู้ในรสชาติความงามหรือไม่งามแล้วก็จากไป  เพียงเท่านั้นจริงๆ

                        ตอนนั่งบนหลังม้าช่วงขากลับ  ฮาริบกับอีนุกเด็กชายสองคนยังลากจูงม้าเดินไปตามทาง  ไม่ให้ม้าเดินออกนอกเส้นทาง  แนวป่าสนยังคงเป็นดินแดนความลี้ลับในป่าน้ำแข็ง  หิมะขาวโพลนยังจับขาวโพลนครอบครองพื้นที่บนยอดเขา  มองไปทางไหนก็เจอแต่ภาพนั้นต่อเนื่อง

                        กระทั่งล่วงต่ำลงไปเป็นพื้นที่ทุ่งหญ้าเขียวอันน่าอัศจรรย์  ทุ่งหญ้าเขียวสุดหูสุดตาแห่งโซนามาร์ก  ทุ่งหญ้าหลังหิมะเคลื่อนผ่านไป  ผมจึงเข้าใจแล้วแล้ว  วิถีคนเร่ร่อนต้อนฝูงแพะแกะไปเลี้ยงบนยอดเขาหลังหิมาละลายนั้นเป็นเช่นไร   ด้วยเหตุผลง่ายๆว่ามีทุ่งหญ้าอ่อนเขียวขจีให้ฝูงสัตว์กิน  แต่โซนามาร์กนั้นเก็บทุ่งหญ้าไว้มากมาย  รอให้นักท่องเที่ยวผ่านมาเที่ยวชมความงามทุ่งหญ้าสีทอง  เครื่องหมายสำคัญของโซนามาร์กที่ใครผ่านไปแคชเมียร์แล้วต้องป่ายเทือกเขาไปให้ถึงสักครั้ง